Hızla artan nüfus ve bilinçsiz tüketim ne yazık ki dünyadaki su kaynaklarının tükenmesine neden oluyor. Hâl böyleyken suyu hızlı ve ucuz temizlemenin çeşitli yolları aranıyor. Bu amaçla yapılan çalışmalardan fotokatalitik dezenfektasyon teknolojisi ise dikkatleri üzerine çekmekte. Yeni deneyimlenen bu teknolojide, suda fotokatalizör olarak kullanılan maddeler sudaki oksijen tepkimelerini hızlandırıyor. Bu sayede mikroorganizmaları öldüren ROS molekülleri meydana geliyor. Çin Bilimler Akademisinde ve Jiangsu’daki Yangzhou Üniversitesinde yapılan çalışmalarda fotokatalizör olarak kullanılan grafit karbon nitrür hem suya metal kalıntılar bırakmıyor hem de yüksek verim sağlıyor. Bu teknoloji dünyanın dört bir yanında susuzluk çeken insanlara umut olmakta.
Vitamini Kabuğunda
Kiminin sarısına kiminin beyazına hayran olduğu, kahvaltıların göz bebeği olan yumurtanın kabuklarını çöpten çıkarmanın vakti geldi. Kalsiyum karbonat (CaCO3) ve protein bakımından oldukça zengin bir zar içeren yumurta kabuğu artık enerji kaynağı olarak kullanılıyor. Karlsruhe Teknoloji Enstitüsü (KIT) tarafından yapılan araştırmalar, kabuğun sahip olduğu yüksek bileşenleri sayesinde lityum depolayabilen elektrokimyasal özelliklerini ortaya çıkardı. Artan dünya nüfusunun birlikte getireceği enerji probleminin, enerji depolayabilen yüksek elektrot gücüne sahip yumurta kabukları ile aşılacağı düşünülüyor. Kim bilir, belki de gelecekte powerbank’ların yerini yumurta kabukları alacak.
İğne Acısına Son
Hem diyabet hastası olup hem de iğneden korkmak, kâbuslarla dolu bir tedavi süreci doğurur. Bu durumun en rahat şekilde atlatılması için Massachusetts Institute of Technology (MIT)‘de görev alan araştırmacılar, insülin iğneleri yerine acısız bir yöntem olan “self-orienting millimeter” (SOMA) adıyla bir hap geliştirdi. Bu hap düzenli olarak eşit dozlarda mideye insülin enjekte ederek hastanın ihtiyacını iğnesiz bir şekilde karşılıyor. Üzerinde çalışılmaya devam edilen bu buluş, yalnız şeker hastaları için değil düzenli iğne olması gereken tüm hastaların yaşam kalitesini arttırmak için yeni bir umut ışığı olabilir.
Ölüyor Gibiyim
Hastaların ağrı eşiği birbirlerinden oldukça farklılık gösterir. Kimi hasta dirayet gösterip sabrederken kimi hasta da canın tatlı olmasının vermiş olduğu naiflikle en küçük bir ağrıyı "Ölüyor gibiyim." şeklinde ifade edebilir. Hâl böyleyken doktorlar hastanın ağrı düzeyini nasıl objektif olarak belirleyebilirler? Şimdiye kadar bu soruya bir cevap veremediğimizden opioid ilaç kullanımında ya hastanın söylediklerini ya da doktorun klinik izlenimini baz alıyorduk. Indiana Üniversitesi Tıp Fakültesindeki araştırmacıların yapmış olduğu çalışma sayesinde artık kandaki belirteçler sayesinde hastaların ağrı düzeyini objektif olarak gösteren bir teste sahibiz. Bu test sayesinde yakın bir zamanda doktorlara, tedavideki opioid ilaç miktarını kesin olarak belirleme şansı tanınabilecek.
Teknolojinin Kemoterapideki Gücü
Azı karar çoğu zarar kategorisinde değerlendirilen kemoterapi ilaçları için yeni bir ışık doğuyor. Bu ilaçların sağlıklı dokulara verdiği zararlar göz önüne alınarak yeni bir buluş üzerinde çalışılıyor. Günümüz teknolojisinin nimetlerinden olan üç boyutlu yazıcılarla bu fazla ilacı emen spançlar üretildi. Bu spançlar tedavi edilen tümörün çevresindeki damarlardan birine takılıyor ve ilacın gereksiz kısmını vücuda yayılmadan emerek etkisini azaltıyor. Böylece kemoterapinin yan etkileri en aza indiriliyor. Kanser üzerinde gerçekleştirilen bu parlak çalışmalar, gelecekte bu hastalığı grip gibi atlatabileceğimizi göstermiyor mu, ne dersiniz?
Lazerin Gücü
Kanser üzerinde yapılan çalışmalara bir yenisi daha eklendi. Arkansas Üniversitesinde çalışan bir grup bilim insanı melanomalı hastalarda kanser hücrelerini öldürebilen bir lazer cihazı geliştirdi. Bu cihazının asıl amacı, kansere bağlı ölümlerin başlıca sebebi olan metastazı önlemek. Cihaz, lazer atımlarının cilt yoluyla bir kan damarına transkutanöz göndermesi ile normal hücrelere göre daha çok ısınarak genişleyip çöken tümör hücrelerini yok etti. Çalışmanın sahibi Vladimir Zharov tasarladıkları cihazın bir saat içerisinde 1 litre kanı tarayabildiğini ifade ediyor. Şimdiden bir hastanın tümör hücrelerinin %96’sı yok edilmiş durumda. Belki de gelecekte kanser tedavileri, birkaç seanslık lazer terapileriyle mümkün olabilecek.
Stj. Dr. Tuğçe UZUNER
Stj. Dr. Yağmur Yaren YILMAZ
Kaynakça
Teng Z, Yang N, Lv H, Wang C, Wang D et al. Edge-Functionalized g-C3N4 Nanosheets as a Highly Efficient Metal-free Photocatalyst for Safe Drinking Water. Chem 2019;5:664-680. 4 Ağustos 2019 DOI: 10.1016/j.chempr.2018.12.009
Minakshi M, Visbal H, Mitchell D, Fichtner M. Bio-Waste Chicken Eggshells To Store Energy. Dalton Transactions 2018;47:16828-16834. 4 Ağustos 2019 DOI: 10.1039/c8dt03252a
https://futurism.com/mit-insulin-pill-stomach-diabetes 7 Şubat 2019.
Indiana University. "Breakthrough Toward Developing Blood Test For Pain." ScienceDaily, 13 February 2019, https://www.sciencedaily.com/releases/2019/02/190213142715.html
Jeung H, Aboian M, Yi M, Maslyn J, Jiang X et al. 3D Printed Absorber For Capturing Chemotherapy Drugs Before They Spread Through The Body. Central Science 2019;5:419-427. 4 Ağustos 2019 DOI: 10.1021/acscentsci.8b00700
Sarımollaoğlu M, Galanzha E, Menyaev A, Yadem A, Juratli MA et al. In Vivo Liquid Biopsy Using Cytophone Platform For Photoacoustic Detection Of Circulating Tumor Cells In Patients With Melanoma. Science Translational Medicine 2019;12:11(496). 4 Ağustos 2019 DOI: 10.1126/scitranslmed.aat5857
Comentários